Gebroken heup (heupfractuur)
Bij een gebroken heup (heupfractuur) zijn de botten rond het heupgewricht op een of meerdere plaatsen gebroken. De oorzaak is meestal een val of een ongeluk, waardoor uw heup een flinke klap krijgt.
De heup
De heup
De meest voorkomende breuken in de heup zijn:
- Dijbeenhalsbreuk (collumfractuur); een breuk in het bovenste gedeelte van het dijbeen
- Pertrochantere breuk; breuk in de verdikking die onder de heupkop zit
- Subtrochantere breuk; een breuk onder die verdikking van de heupkop. Deze komt niet zo vaak voor.
Klachten
Klachten
Mensen met een gebroken heup klagen over:
- Pijn. De meeste mensen kunnen niet meer lopen of staan op het been waarvan de heup gebroken is.
- Het been waarvan de heup gebroken is, ligt vaak naar buiten gedraaid en lijkt korter.
Het onderzoek
Het onderzoek
De meeste mensen komen naar de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH) van het ziekenhuis. Er wordt een röntgenfoto gemaakt van beide heupen. Op de foto zien we waar het bot gebroken is.
Behandeling zonder operatie
Behandeling zonder operatie
Heel soms is de breuk maar heel klein en is een operatie niet nodig. We opereren ook niet als de patiënt een korte levensverwachting heeft. Soms is een operatie dan niet mogelijk, maar er zijn ook mensen die het niet meer willen. De behandeling bestaat dan uit pijnbestrijding. Zo’n beslissing nemen de medisch specialisten – zoals de orthopedisch chirurg, de internist ouderengeneeskunde (geriater) en de anesthesist – samen met de patiënt en de familie.
Operatie
Operatie
Als we denken dat een operatie nodig is, overleggen we dat met u en uw familie. Over het algemeen vindt de operatie plaats binnen 24 uur nadat u bij de Spoedeisende Hulp binnenkwam.
Als u 70 jaar of ouder bent, kijkt de geriater mee naar uw gezondheid. Een geriater is een arts die gespecialiseerd is in de zorg voor ouderen. Hij of zij neemt het Comprehensive Geriatric Assessment af. Dat is de naam voor het uitgebreide onderzoek dat de geriater doet als hij of zij een patiënt voor de eerste keer ziet. Na het onderzoek besluit de geriater of de operatie door kan gaan, of dat eerst uw gezondheid moet verbeteren.
Operatietechnieken
Om bij het heupgewricht te kunnen komen, maakt de orthopeed een snee aan de zijkant van uw bovenbeen. De volgende operaties zijn mogelijk:
- Plaatsen van een kophalsprothese: de arts vervangt uw heupkop door een prothese en u houdt uw heupkom.
- Platen en schroeven (osteosynthese) plaatsen: u houdt uw eigen heupkop en kom. De arts repareert uw heup met een plaat en schroeven, of een pen.
- Plaatsen van een totale heupprothese: de kop en de kom worden vervangen.
Afhankelijk van het type breuk, de leeftijd, mobiliteit van de patiënt, en eventuele andere aandoeningen, kiest de chirurg voor een bepaalde techniek.
U kunt geopereerd worden door een orthopedisch chirurg, een algemeen chirurg, of een trauma-chirurg. De operatie duurt 1-1,5 uur. Voor en na de operatie krijgt u medicijnen tegen de pijn. U ligt 1-3 dagen in het ziekenhuis.
Meer informatie over de operatie
Hoe bereidt u zich voor? Wie geeft welke informatie? Hoe gaat het op de operatiekamer? Wie zijn er aanwezig?
Complicaties
Complicaties
Ondanks alle veiligheidsmaatregelen kunnen er soms problemen (complicaties) ontstaan:
- Infectie van de wond
- Infectie van de prothese
- Trombose
- Nabloeding
- Beenlengteverschil
- De prothese kan uit de kom gaan (luxatie)
- Niet genezen van de breuk.
Nabehandeling
Nabehandeling
Het is de bedoeling dat u zo snel mogelijk weer gaat bewegen. Hiervoor krijgt u begeleiding van een fysiotherapeut. De fysiotherapeut en de orthopeed vertellen u wat u allemaal wel en niet mag doen.
Als het kan gaat u vanuit het ziekenhuis naar huis. Daar krijgt u ook fysiotherapie. Als het nodig is gaat u tijdelijk naar een revalidatie-instelling.