Aanvullend onderzoek
Soms laat een orthopedisch chirurg extra onderzoek doen om nog beter te bepalen wat er aan de hand is. Er zijn verschillende technieken om ‘in het lichaam te kijken’.
Röntgenfoto
Röntgenfoto
Op een röntgenfoto kan je zien of een bot gebroken is, of dat het gewricht versleten is (artrose). Zo’n foto laat in een plat vlak de botten zien. Er zijn vaak meer foto’s nodig om vanuit verschillende hoeken te kunnen kijken. Röntgen? Waar komt die naam vandaan?
Voorbeeld
Dit is een röntgenfoto van een schouder. Aan de buitenkant van de kop van de bovenarm zit een breuk. Dit heet een tuberculum majus fractuur van de humerus. De humerus is het bot van de bovenarm. Het tuberculum majus is de grootste van de twee knobbels die aan de kop van het bot zitten. Een fractuur is een breuk.
Echografie (echo)
Echografie (echo)
Op een echo kan je de spieren, pezen en het gewrichtskapsel goed zien. Dit noemen we ook wel de weke delen. Deze techniek maakt gebruik van geluidsgolven die meteen bewegend beeld laten zien. Een radioloog doet meestal het echo-onderzoek en soms doet een orthopeed dat zelf.
Voorbeeld
Deze echo-afbeelding is van een schouder. Er is een spier/pees gescheurd. Dit is een scheur van de supraspinatus-pees. De supraspinatus is een van de schouderspieren. Deze loopt van het schouderblad naar de kop van de bovenarm.
MRI-scan
MRI-scan
Voor een MRI-scan ligt de patiënt 20 tot 30 minuten in een soort tunnelbuis. In die buis worden magnetische velden opgewekt. Dit geeft een driedimensionaal beeld van vooral de spieren, pezen, gewrichtskapsel, kraakbeen en het beenmerg. Soms wordt contrastvloeistof ingespoten om nóg nauwkeuriger te kijken. Het is een relatief duur onderzoek en niet altijd nodig om te bepalen wat er aan de hand is. Lees meer over de MRI.
Voorbeeld 1
MRI-scan van dezelfde schouder als bij de echo: er is een spier/pees gescheurd. Dit is een scheur van de supraspinatus-pees. De supraspinatus is een van de schouderspieren. Deze loopt van het schouderblad naar de kop van de bovenarm.
Voorbeeld 2
Een MRI-scan van een andere schouder. De kraakbeenrand die op de schouderkom zit, is aan de voorkant afgescheurd. Dit heet laesie van het labrum. Het labrum is de kraakbeenrand die op de schouderkom zit.
CT-scan
CT-scan
Voor een nauwkeurig onderzoek van de botten kiezen artsen soms voor een CT-scan, als aanvulling op de röntgenfoto. Hiermee is het bot als het ware in ‘plakjes’ – een doorsnede – te zien. Deze techniek wordt vaak gebruikt om kleine details goed in beeld te brengen. Bijvoorbeeld bij ingewikkelde botbreuken.
De stralingsbelasting bij een CT-scan is hoger dan bij een gewone röntgenfoto. Dat is niet direct schadelijk voor het lichaam, maar daarom kiest een orthopedisch chirurg alleen voor deze scan als er een heel goede reden is.
Voorbeeld
Deze patiënt had de schouder naar achteren uit de kom. Daarbij is de kop van het bovenarmbot (humerus) tegen de achterste rand van de schouderkom gekomen. Het resultaat is een deuk in de kop van het bovenarmbot. Dit heet een reversed Hill-Sachs laesie met een subluxatiestand naar dorsaal. De Hill-Sachs laesie is de deuk in de kop van het bovenarmbot. Subluxatiestand betekent dat de schouderkop nog steeds gedeeltelijk buiten de schouderkom zit en dorsaal geeft aan dat deze subluxatie aan de rugzijde zit.